مدیر آب و خاک جهادکشاورزی استان مرکزی گفت: طبق آخرین بررسی های انجام شده در هر ساعت ۱.۲ هکتار از خاک های حاصلخیز کشور به سبب تغییر کابری های غیرمجاز از چرخه تولید و دسترس خارج می شوند.

فرزاد کوهدانی اظهار کرد: خاک به عنوان یک منبع عظیم و گرانقدر ضامن حیات بشری است و بسیاری از مسائل حیاتی و نیازهای ضروری انسان وابسته به آن است. بیش از ۹۵ درصد نیاز و مایحتاج انسان از جمله غذا و پوشاک و ... در بستر خاک تولید می شود، همچنین خاک به عنوان محل دفن پسماندها و زباله‌ها، عامل اصلی ترکیب کربن است.

وی افزود: نقش آفرینی در تنظیم گازهای اتمسفر، به عنوان تنظیم و تصفیه کننده آب و به عنوان بانک ژنی در تولید بسیاری از آنتی بیوتیک ها از جمله ویژگی های خاک است. ۲۵ درصد تنوع زیستی کره زمین نیز در خاک است و خاک جزو متنوع ترین زیست بوم های کره خاکی است. آلاینده ها به مرور از سطح خاک جمع شده و در اثر بارندگی به لایه های زیرین نفوذ می کنند و خاک به عنوان تصفیه کننده، آب شرب و بهداشتی را تحویل می دهد.

مدیر آب و خاک جهادکشاورزی استان مرکزی تصریح کرد: با توجه به اهمیت خاک، هرساله روز ۵ دسامبر به عنوان روز جهانی خاک نامگذاری شده و در این روز و هفته معمولا همایش ها و مراسم های فرهنگی برگزار می شود. هدف از اجرای این همایش ها و مراسم فرهنگی بیشتر تمرکز بر نگرش عمومی و همگانی در آحاد مردم به منظور فرهنگ سازی و ارتقای دانش عمومی در مقوله خاک است.

کوهدانی ادامه داد: در واقع خاک به عنوان سرمایه ملی و موهبت الهی جزو منابع تجدیدناپذیر است، برای تشکیل هر سانتیمتر خاک بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ سال زمان نیاز است و خاک اگر از بین برود به این راحتی قابل جایگزینی نیست. به همین منظور وظیفه داریم خاک را به عنوان یک سرمایه در اختیار، به صورت پایدار و سالم به نسل آینده تحویل دهیم تا امنیت غذایی کشور در حال و آینده نیز حفظ شود.

وی در خصوص مشکلات مربوط به خاک اضافه کرد: کاهش حاصلخیزی و تغذیه خاک از عناصر غذایی، یکی از مشکلات است. با توجه به رشد جمعیتی در دهه های گذشته نیاز است که غذای این افراد تامین شود، از طرفی  خاک های حاصلخیز کشور یا ثابت بوده یا متاسفانه به دلیل شوری، تغییر کاربری های غیرمجاز، فرسایش خاک، برداشت بی‌رویه و فشار مضاعف و ... در حال کاهش است.

مدیر آب و خاک جهادکشاورزی استان مرکزی اضافه کرد: سرانه زمین به ازای هر نفر در سنوات گذشته ۵۴۰۰ مترمربع بوده اما الان این سرانه به ۱۸۰۰ مترمربع کاهش یافته است. همین امر سبب شده به سبب نیاز به غذای بیشتر، فشار مضاعفی بر خاک‌های موجود وارد شود.

کوهدانی خاطرنشان کرد: متاسفانه ایران دارای رتبه نخست در فرسایش خاک است، به طور متوسط بین ۱۲ تا ۱۶ تن در هکتار فرسایش کشور در کشور رخ می دهد و هرساله منابع عظیمی از خاک های کشور در اثر همین فرسایش از دسترس چرخه تولید خارج می شوند.

وی با اشاره به اینکه در سنوات اخیر متاسفانه تغییر کابری های غیرمجاز به عنوان مشکل دیگری در حوزه خاک زیاد شده، افزود: بسیاری از مزارع حاصلخیز به خصوص در حاشیه شهرها متاسفانه از کاربری کشاورزی به مسکونی یا صنعتی یا باغ ویلایی تغییر یافته اند که هیچگونه تولید اقتصادی نخواهند داشت. طبق آخرین بررسی های انجام شده در هر ساعت ۱.۲ هکتار از خاک های حاصلخیز کشور به همین سبب از چرخه تولید و دسترس خارج می شوند.

مدیر آب و خاک جهادکشاورزی استان مرکزی اضافه کرد: امسال روز جهانی خاک به نام " کاهش شور شدن خاک، افزایش بهره وری خاک" نامگذاری شده است. از مجموع ۸.۷ میلیون هکتار اراضی آبی کشور تقریبا معادل ۵۰ درصد اراضی(۴.۳ میلیون هکتار) دارای محدودیت شوری یا قلیایی هستند که این مهم باعث کاهش حاصلخیزی و تنوع زیستی خاک و کاهش پایداری خاک می شود چراکه با ازدیاد سدیم در خاک، ساختمان خاک متلاشی می شود و در نتیجه پایداری خاک کاهش می یابد، همچنین پدیده ریزگردها و در نهایت مهاجرت و فقر و ازدیاد بیکاری نیز ایجاد می شود.

کوهدانی بیان کرد: تقریبا در استان مرکزی حدود ۳۰۰ هزار هکتار اراضی آبی وجود دارد که هرساله حدود ۲۳۰ هزار هکتار زیر کشت می‌رود. نسبت به دشت مرکزی، فرسایش در استان کمتر است، اما تقریبا ۴۰ درصد اراضی مذکور در استان با مشکل شوری مواجه هستند. خسارت ناشی از شوری خاک ها در کشور سالانه حدود یک میلیارد دلار است.

وی با اشاره به برنامه های سازمان جهادکشاروزی استان مرکزی در خصوص خاک با تاکید بر اینکه حفظ خاک نیازمند عزم ملی است، اضافه کرد: فرهنگ سازی برای مدیریت پایدار خاک از طریق آگاه سازی جوامع محلی و آحاد مردم از طریق شبکه های مجازی و رسانه و... به منظور حفظ خاک، تهیه نقشه های مدیریت پذیر با مقیاس یک ۲۵ هزارم، ایجاد یک بانک اطلاعاتی کامل از وضعیت خاک های استان، شناخت مشکلات و چالش های خاک به منظور اخذ برنامه های بهتر و تصمیم گیری های صحیح‌تر در سطح استان، برخورد جدی با متخلفین در حوزه خاک، ابلاغ آیین نامه قانون حفاظت خاک که در مجلس به تصویب رسیده، اقدامات در خصوص افزایش ماده آلی خاک و... از جمله اقدامات استان در این حوزه است.

منبع: ایسنا