طریقت قادریه، اصلیترین و قدیمیترین شاخهی تصوُّف در کردستان ایران و خاورمیانه است.
طریقت قادریه، اصلیترین و قدیمیترین شاخهی تصوُّف در کردستان ایران و خاورمیانه است. این سلسله منسوب به شیخ عبدالقادر گیلانی است و ورود این طریقت به کردستان را به قرن دوازدهم به شیخ اسماعیل ولیانی نسبت می دهند. برخی معتقدند این طریقت بیشترین پیروان دروایش را در بین سایر طریقتها دارد. یکی از طریقت ها شناخته شده در کردستان ایران و عراق طریقت قادریه سوله دولاب از خاندان هاشمی می باشد. سه نسل از این طریقت به ترتیب که در این مجموعه به آن پرداخته شده که مشایخ دولاب می باشند. نفر اول شیخ محمد دولاب ملقب به محیالدین نفر دوم شیخ سید محمد هادی هاشمی و نفر سوم شیخ سید مختار هاشمی می باشد. آستان دولاب شامل خانقاه و مراقد مشایخ طریقت قادریه است و در 45 کیلومتری جنوب شهر سنندج در دامنه کوه معروف «اوالان»، مابین شهر سنندج و کامیاران واقع شده است دولاب با سابقهای ۳۰۰ سال دارای مکانی زیارتی که شامل خانقاه و باغ در دل دره کوهستانی واقع شده است که در کنار روستا دولاب است.
«سماع» یا «ذکرِ قیام» فضایی است معنوی که دراویشِ قادریه آن را آیینی با وجههی معنوی در عرفان اسلامی، انجام می دهند و به عنوان نماد فرهنگی و مذهبی خود میدانند. سماع با ایجاد فضا، اتمسفر و حال و هوایی درونی که نمودی بیرونی در رفتار افراد دارد، از جمع شدن چند نفر بهوجود میآید.
سماع یکی از بحثانگیزترین موضوعات عرفانی است؛ رقص سماع(ذکر قیام) در عرفان و تصوّف دریافتی جدید از حال و هوای روحانی است که در گذر زمان به صورت آیینی نظاممند و هدفدار در بین طریقتهایی همچون قادریه و مولویه مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. سماع به معنای شنیدن، رقص و سرور و وجد مجاز است. به گفتهی دراویش، صدایِ دلنشینِ دف و طبل و حنجرهی انسان، سماع را به درویش «هدیه» می دهد. سماع باعث میشود در اعضای بدن حرکت ایجاد شود. دراویش قادریه معتقدند که «عشق» ایجاد شده از این حرکت در برابر خداوند، فرد را به جایگاهی میرساند در کائنات غیر از خدا چیز دیگری نمیبیند و عشق او را در مقابل خداوند و شوق قوی او را به حرکت درمیآورد و به جایی میرساند که دراویش همه واله و حیران میشوند و مشتاقان نیز شیفته و سرگردان خواهند شد.
سماع دارای حالاتی درونی و بیرونی برای دروایش دارد. آنها بخش درونی را تزکیهی نفس، رهایی از غرور، رهایی از قیود اجتماعی و... می دانند. در آداب بخش بیرونی آن نیز باید به عواملی نظیر زمان، مکان ارائه و رقص و وضع بدن جهت انجام حرکات براساس ریتمها، اشاره کرد. مراسم سماع طریقت مولویه منتسب به جلالالدین محمد بلخی عارف و شاعر شهیر به مولانای رومی در سال 1387(2008) در سازمان یونسکو در فهرست نمایندگی میراث فرهنگی ناملموس بشریت توسط کشور ترکیه ثبت شد. سماع مولویه به خاطر رقص های چرخشی مشهور است، اما با ذکر قیام یا سماع طریقت قادریه کردستان متفاوت می باشد.
0 دیدگاه